Μα πείτε κάτι αριστερό!
Πριν απο μερικές εβδομάδες συνεδρίαζε στο Μιλάνο το Ιταλικό Σοσιαλιστικό κόμμα. Ο σκηνοθέτης Νάνι Μορέτι έγινε πολιτική φίρμα επειδή στη διάρκεια της εκδήλωσης φώναξε σε ολόκληρη τη συγκεντρωμένη ηγεσία της επίσημης ιταλικής Κεντροαριστεράς:
- Πείτε, επιτέλους, κάτι αριστερό!
- Πείτε, επιτέλους, κάτι αριστερό!
Η παρατήρηση του Μορέτι είχε κάτι το αυθεντικό και το απεγνωσμένο. Γι' αυτό ίσως βρήκε τέτοια απήχηση. Η απήχηση όμως δεν δίνει απάντηση στο ερώτημα ουσίας: Τι είναι αυτό το «αριστερό» που θα ήθελε να ακούσει ο Μορέτι;
Πριν από τρεις δεκαετίες, π.χ., μερικοί κουμπουροφόροι συμπολίτες του Μορέτι βύθισαν την Ιταλία στο αίμα και στο χάος επειδή ήθελαν να πουν (ή να κάνουν) «κάτι αριστερό».
Πριν από περισσότερες δεκαετίες ένας άλλος συμπολίτης του Μορέτι έφυγε από το Σοσιαλιστικό Κόμμα της εποχής επειδή ήθελε κι αυτός να πει (ή να κάνει) «κάτι αριστερό». Τον έλεγαν Μπενίτο Μουσολίνι και τη συνέχεια την ξέρετε.
Κάθε ημέρα σκοντάφτω επάνω σε τύπους περισσότερο ή λιγότερο καλοπροαίρετους, περισσότερο ή λιγότερο ανιδιοτελείς, περισσότερο ή λιγότερο έξυπνους, οι οποίοι θέλουν να πουν ή να ακούσουν «κάτι αριστερό».
Είμαι βέβαιος, ας πούμε, ότι η Παπαρήγα νομίζει πως λέει (ή ότι κάνει) «κάτι αριστερό» και ότι μαζί της το νομίζουν και μερικοί ακόμη. Το ζήτημα είναι εαν υπάρχει κάποιος που λέει το τι είναι αριστερό και τι όχι.
Για τους ίδιους λόγους κάθε φορά που ο Καραμανλής ακούει να μιλούν για Δεξιά και Αριστερά φωνάζει ότι κάποιοι πάνε να διχάσουν τον ελληνικό λαό. Προσωπικά δεν καταλαβαίνω γιατί.
Αν όλοι είναι ίδιοι, τότε γιατί έχουν διαφορετικά κόμματα; Και αν δεν είναι ίδιοι, τότε γιατί είναι απαραιτήτως διχασμένοι; Ολες οι κοινωνίες, σε όλον τον πλανήτη, ζουν με μια Δεξιά και μια Αριστερά, χωρίς να οδηγούνται σε κατάσταση εμφυλίου πολέμου.
Αν όλοι είναι ίδιοι, τότε γιατί έχουν διαφορετικά κόμματα; Και αν δεν είναι ίδιοι, τότε γιατί είναι απαραιτήτως διχασμένοι; Ολες οι κοινωνίες, σε όλον τον πλανήτη, ζουν με μια Δεξιά και μια Αριστερά, χωρίς να οδηγούνται σε κατάσταση εμφυλίου πολέμου.
Η σύγχυση δεν είναι τυχαία. Υπάρχει και καλλιεργείται επειδή ο καθένας μπορεί να πει «κάτι που φαίνεται αριστερό». Από τις Ερυθρές Ταξιαρχίες και τον Κουφοντίνα ως τον Λαφαζάνη και τον Ψωμιάδη.
Αυτό δεν σημαίνει όμως πως ο καθένας είναι αυτό που φαίνεται ότι λέει. Οι πιο αριστερές στρατηγικές επιλογές της τελευταίας τριακονταετίας στην Ελλάδα (από την άποψη της προαγωγής της γενικής ευημερίας, της διόρθωσης των ανισοτήτων, της κοινωνικής συνοχής και της ενίσχυσης των αδυνάτων) ήταν η είσοδος στην ΕΟΚ και η είσοδος στην ΟΝΕ.
Και οι δύο αυτές επιλογές βρήκαν εκ συστήματος αντίθετους όσους ήθελαν να ακούσουν «κάτι αριστερό». Αυτό όμως δεν τις καθιστά λιγότερο αριστερές. Και ούτε είναι λιγότερο δεξιές μια σειρά άλλες επιλογές οι οποίες παρελαύνουν συνήθως με παράσημα αγωνιστικότητας.
Σε τελευταία ανάλυση κανένας δεν έχει αντίρρηση να ακούσει «κάτι αριστερό» , εδώ ο Μορέτι έχει δίκιο. Το πρόβλημα είναι όσοι «μιλούν αριστερά» επειδή δεν έχουν άλλον τρόπο να τραβήξουν την προσοχή μας.


13 σχόλια:
Ο αριστερος γενικα είναι εκεινος που ακολουθει και ασπαζεται τις αντιληψεις του σοσιαλισμου ή του κομμουνισμου (δεν είναι απαραιτητο και τα δύο).
Απο κει και περα, η "μοιρα" όλων των ιδεολογιων (όχι μονο των αριστερων) είναι η "προδοσια". Λεγοντας προδοσια εννοω ότι καμια ιδεολογια δεν μπορει να μεινει σταθερή και αμετακινητη στις θεσεις τις αν θελει να έχει προοπτικη εξουσιας. Αν στοχεύει σε υψηλο ποσοστο στις εκλογες, πρεπει να παρει υπ' όψιν της και τις συνθήκες της εποχής. Δεν μπορει να λεει τα ιδια πραγματα 100 χρονια. Αυτες τις αλλαγες καποιοι "γνησιοι" αριστεροι θα τις ερμηνεύσουν ως προδοσια του πνεύματος της αριστερας.
Και ο Κουφοντινας και οι υπολοιποι που ανεφερες μπορουν να πουν κατι που είναι (και όχι μονο που φαίνεται) αριστερο. Αλλα αυτο γινεται στην Ελλαδα, όπου ο χαρακτηρισμος "αριστερος" απο μόνος του αρκει για να σε δικαιώσει για πολλες πραξεις που καθε αλλο παρα αριστερες είναι.
Τασο..
Οι εννοια "αριστερος" δεν μπορει να εχει ούτε και να αποκτησει ποτε συγκεκριμενο περιεχομενο. Κινείται ασφαλώς γύρω απο ορισμενες βασικες ιδέες ('οπως ανεφερες 'της προαγωγής της γενικής ευημερίας, της διόρθωσης των ανισοτήτων, της κοινωνικής συνοχής και της ενίσχυσης των αδυνάτων'), αλλα απο κει και περα αφήνει παντοτε περιθώριο ερμηνείας σε αυτόυς που θέλουν να οικειοποιηθούν τον χαρακτηρισμό "αριστερος".
Νομιζεις ότι μπορουμε όλοι π.χ. να συμφωνήσουμε γύρω απο το ποιος είναι δημοκρατης; ΝΑ συμφωνήσουμε σε καποια βασικα σημεια -μπορουμε. Αλλα και παλι καποιοι θα διεκδικουν τον τίτλο του "γνήσιου "δημοκρατη ή του "πιο δημοκρατη" απο άλλους. Αυτο είναι ούτως ή άλλως το παιχνίδι της εξουσιας και της πολιτικής.
Το θέμα είναι οτι ουτε και συ στο κειμενο σου μας λες "τί ειναι αριστερο;"
Όποιος πιστεύει ότι κατεχει τον απολυτο και σωστό ορισμο της Αριστερας Και της Δεξιας ας μας το πει και μας για να μην μαλώνουμε. Ξερεις καποιον;
Tasos...
Πάντως η συγχυση που αναφερεις, ειναι αποτελελσμα της εποχής μας. Πριν 50-55 χρόνια οι αριστεροι και οι δεξιοι της εποχής οδηγηθηκαν σε εμφυλιο πολεμο. Σήμερα υπαρχει περισσοτερη διαθεση για να ακολουθήσουν όλοι καποιες κοινες γραμμες στην πολιτικη τους. Οι συγκρουσεις αριστερας-δεξιας δεν εξυπηρετει κανεναν.
Εσύ που υποστηριζεις μεταξύ αλλων τον καπιταλισμο και τον φιλελευθερισμο, τί θα έλεγες ότι είσαι: αριστερος, δεξιος, κεντρωος, κατι άλλο; Δεν νομιζω ότι είναι απαραίτητο σήμερα για καποιον να ορισει την ταυτοτητα του πολιτικα με αυτο τον τροπο. Πριν 50 χρόνια, ασφαλώς και ήταν.
Χρήστος
Demian
Δεν συμφωνώ ότι αριστερός είναι μόνο όποιος ασπάζεται απόψεις σοσιαλισμού ή κομμουνισμού. Αυτοί είναι που ανήκουν στη λεγόμενη "ιστορική" αριστερά.
Αριστερός για μένα είναι πάνω απο όλα ο φιλελεύθερος άνθρωπος, αυτός που δεν έχει ιδεολογικές αγκυλώσεις και που κοιτάζει προς τη πρόοδο και όχι προς τη συντήρηση. Με αυτη την έννοια π.χ. ο Γιώργος Παπανδρέου για μένα είναι πολύ πιο αριστερός απο την Παπαρήγα.
Έτσι είναι όπως το λες στο τέλος. Ο αριστερός στην Ελλάδα έχει πάντα δίκιο!
Χρήστο
Εγώ στην Ελλάδα δεν μπορώ να πω οτι είμαι αριστερός. Εαν το έλεγα θα με έβαζαν στο ίδιο τσουβάλι με ΣΥΝ ΚΚΕ κτλ, που για μένα όχι μόνο αριστερά δεν μιλούν, αλλά αντίθετα μιλούν άκρως συντηριτικά.
Fidelio
Απόλυτος ορισμός σαφώς και δεν υπάρχει. Εαν όμως σου έδινα τα ονόματα Ψωμιάδης, Ανδρουλάκης, Δαμανάκη, Χριστόδουλος, Μπους, Κλιντον, Παπαγιαννάκης, Καρατζαφέρης, θα ήξερες σίγουρα σε ποιο ιδεολογικό πλαίσιο να τους κατατάξεις.
Tasos..
Ενα παραδειγμα. Για την σοσιαλιστικη ιδεολογια "ελευθερια" σημαινει καταργηση κοινωνικων ανισοτητων.
Για την φιλελευθερη ιδεολογια "ελευθερια" σημαινει πρωτίστως δικαιωμα επιλογης. Ετσι οι σοσιαλιστες για παραδειγμα, μιλανε για ισχυρα κρατικα πανεπιστημια ώστε όλοι οι πολιτες τις χώρας να έχουν προσβαση σε αυτα και να εφοδιαζονται με ένα ισχυρο πτυχίο. Στοχεύουν στην καταργηση των ανισοτητων. Οι φιλελευθεροι απο την αλλη μιλανε για ιδρυσει ιδιωτικων πανεπιστημιων ώστε οι πολιτες να έχουν πρωτίστως δικαιωμα επιλογής.
Όταν λες λοιπον ότι για σενα αριστερος είναι πάνω απο όλα ο φιλελεύθερος άνθρωπος, αυτός που δεν έχει ιδεολογικές αγκυλώσεις και που κοιτάζει προς τη πρόοδο και όχι προς τη συντήρηση, δεν λες τίποτα συγκεκριμενο. Στο παραπανω παραδειγμα ποιος κοιταζει προς την προοδο; ΚΑι τι σημαινει γενικα "φιλελευθερος ανθρωπος"; Αυτος που ασπαζεται τις αρχες και τις προταιρεότητες του φιλελευθερισμου; Ή κατι αλλο;
Και ποια είναι ο προοδος; Η κατευθυνση που συμφωνει με τις αρχες του φιλελευθερισμου, ή του σοσιαλισμου; Ασφαλως υπαρχουν πολλα κοινα σημεια αναμεσα τους, αλλα υπαρχουν και διαφορες σε ορισμενα σημαντικα θεματα. Για παραδειγμα, η ταση ιδιωτικοποιησης στον χώρο της παιδειας, της υγείας, των τραπεζών, των τηλεπικοινωνιών κλπ, είναι στοχος του φιλελευθερισμου. Είναι προοδος ή όχι; Αν είσαι σοσιαλιστης τη θα έλεγες;
Είναι ευκολο να υιοθετησουμε τον πολυ πολυ αοριστο ορισμο σου, αλλα έτσι δεν βγαζουμε άκρη όταν εχουμε μπροστα μας συγκεκριμενα ζητηματα (όπως αυτα της παιδεια και της υγείας, ή το ασφαλιστικο). ΚΑι φυσικα όλοι θα διεκδικουν για τον εαυτο τους τον χαρακτηρισμο "αριστερος".
Aristeros einai kai o anarhikos?
Kata ti gnomi mou einai. Alla ypothetw oti den tha tolmouse kaneis na to ipostirixei.
Taso, nomizw oti apokaleis aristero opoion symfwnei me tis epikratouses ideologies, opws o fileleutherismos. Omws einai alhtheia oti kai o kommounismos thewreitai aristeri ideologia, estw kai istoriki opws les.(Koita ena leksiko koinwniologiko-filosofiko kai tha diapistwseis oti kai oi sosialistikes kai kommoynistikes idees anikoun stin aristera) Ara kai h papariga einai aristeri akoma kai an den simfwnei me sena.
(Sorry gai ta greeklish, alla den iparxei ellhniki gramatoseira edw)
Perastikos
Demian
Τώρα μπαίνουμε σε άλλα θέματα με αυτά που βάζεις. Εαν θες τη προσωπική μου άποψη, δεν υπάρχουν και τόσο μεγάλες διαφορές μεταξύ φιλελευθερισμού και σοσιαλισμού. Και τα δυο έχουν κοινό τόπο καταγωγής (Γαλλική Επανάσταση), και κοινό στόχο (κοινωνική δικαιοσύνη).
Και ήδη προωθείται στην Ευρώπη η έννοια του "φιλελεύθερου σοσιαλισμού". Του πολιτικού εκείνου μορφώματος δηλαδή που κοιτά πέρα απο τις διαχωριστικές γραμμές, παίρνοντας τα θετικά απο την κάθε ιδεολογία.
Ο φιλελευθερισμός είναι εξελισσόμενη σκέψη, όχι "ιδεολογία", όχι "δόγμα".
Ίσως είναι πιο σωστή η σκέψη του Όργουελ που λέει πως: "Ο πραγματικός διαχωρισμός δεν είναι μεταξύ συντηριτικών και επαναστατών, αλλά μεταξύ οπαδών του αυταρχισμού και οπαδών της ελευθερίας".
Perastike
Βεβαίως και συμφωνώ πως ο αναρχικός είναι αριστερός. Ο πραγματικός αριστερός όμως, και όχι αυτός που τα σπάει με την ταμπέλα του "αναρχικού".
Δεν είπα οτι το ΚΚΕ δεν μπορεί να θεωρεί ότι είναι αριστερό. Είπα το οτι αυτά που εκφράζει δεν μπορεί να είναι αριστερά. καθώς είναι βαθύτατα συντηριτικά, και εδώ υπάρχει αντίφαση. Ο αριστερός (τουλάχιστον όπως τον ξέρουμε στη θεωρία και όχι στην ελληνική εκδοχή του), δεν μπορεί να είναι οπαδός της στασιμότητας και της συντήρησης.
taso..
Stin aristera anikei i prospatheia na ikanopoihthoun ta aitimata twn hamilwn koinonikwn strwmatvn. To KKE paleuei gia auta ta dikaiwmata. Den mporei na les oti den einai aristero. O SIRIZA kathgorei anoihta thn Nea Dhmokratia gia ksenofovia. O Alavanos ypostirizei touw metanastes kai tin isothta eykairiwn .Ayto einai skekathara aristero.
Mhpws yparxoyn polles aristeres kai oxi mono ayth pou ypostirizeis esy?
Perastikos
Perastike
Και το ΛΑΟΣ μιλά για τα δικαιώματα των εργαζομένων. Αυτό όμως το κάνει αριστερό κόμμα;
To KKE kai to LAOS einai diaforetikes periptwseis. To KKE panta milouse gia touw ergazomenous kai ta laika strwmata. To LAOS milaei gia olous kai gia ola gia na psarepsei psifous. Den einai to idio. H sinepeia twn thesewn pou haraktirizei to KKE einai ena stoixeio anamfisvitito. Twra, an polles theseis tou KKE akougontai kseperasmenes einai ena thema simantiko. Alla eksakolouthw na pisteuw oti to KKE einai aristero se polla themata. Den kserw ti akouses gia to KKE kai to xaraktirizeis sintiritiko.
Gia na epanerthoume sto thema tou keimenou sou, pisteuw oti ki egw ki esy theloume na akousoume kati aristero, alla tin idia stigmi amfivaloume gia to ti telika einai aristero. Kai ektos autou, den mporei na theleis na kouseis kati aristero kai tin idia stigmi na kathgreis to KKE kai to SYRIZA oti auta pou lene den einai aristera. Poios milaei aristera telika?
Parestikos
Perastike
Σημερα τα πραγματα μεταξυ αριστερας και δεξιας είναι περισσοτερο θολα. Ολα τα κομματα αναπαραγουν θεσεις που ανήκουν "παραδοσιακα" στην αριστερα με στοχο να ψαρεψουν ψήφους, όπως λες και συ. Πριν απο 50 χρονια η αριστερα είχε συγκεκριμενο περιεχομενο και ταυτιζοταν με την κομμουνιστικη ιδεολογια. Ηταν ευκολο να διαχωρισεις τον αριστερο απο τον δεξιο. Σημερα η δεξια κανει ανοιγματα προς τον χώρο του κεντρου και η αριστερα μοιαζει να εχει χασει τη σιγουρια και την ισχυ της. Οποτε δικαιολογημενα ο Τασος αμφιβαλλει κατα ποσο μπορουμε να ακουσουμε κατι αριστερο.
Τασο..
Ο φιλελευθερισμος είναι πολιτικο-κοινωνικη ιδεολογια που εμφανιστησε στα τελη του Μεσαιωνα και εδινε προτεραιότητα στον ορθο λογο, στο ατομο, στην ιδιοκτητσια κλπ. Η ιδεολογια και το δογμα δεν είναι το ιδιο πραγμα. Και τι σημαινει "εξελισσομενη σκεψη";
Fid
Ο φιλελευθερισμός είναι παιδί του Διαφωτισμού.Μην ξεχάσουμε και αυτά που ξέρουμε.
Όσο για την ιδεολογία που λες οτι δεν είναι το ίδιο πράγμα με το δόγμα δεν συμφωνώ, διότι για μένα κάθε ιδεολογία είναι αναγκαστικά δογματική. Βέβαια είναι θέμα οπτικής.
Perastike
Το πρόβλημα μου είναι με αυτούς που μιλάν αριστερά και πράττουν δεξιά. Όμως είναι και πάλι θέμα οπτικής. Για σένα ας πούμε οι ΄κινητοποιήσεις των φοιτητών μπορεί να είναι δείγμα προόδου.
Για μένα είναι το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα του πόσο συντηρητική έχει γίνει η ελληνική κοινωνία, όταν νέοι άνθρωποι αντιδρούν ώστε να μην αλλάξει τίποτα.
θες να μας πεις δηλαδη οτι οι δικες σου αποψεις δεν ειναι ιδεολογικά φορτισμένες!!! οτι εισαι ενα ευφυες (που πραγματι εισαι), "ελευθερα" σκεπτομενο ατομο, χωρις παρωπιδες. Επιπλέον τασσεσαι υπέρ της "προοδου" γενικώς και αοριστως. Πως εισαι τοσο σιγουρος οτι η σταση σου, οι επιλογες σου δεν αποτελουν προϊοντα συγκεκριμένων ιστορικών εξελίξεων, οτι δεν εισαι λιγοτερο θυμα ιδεολογικής προπαγανδας απο αυτους που κατηγορεις; Η πιστη στο ατομο, στην ατομικη δημιουργικοτητα και ελευθερια (την οποια κι εγω ασπαζομαι, αν και αυτοχαρακτηριζομενος ως "αριστερος") ειναι το κυριαρχο ΔΟΓΜΑ της εποχης μας, που νομιμοποιει και συγχρονως τροφοδοτειται απο τον κυριαρχο σε πολιτικό και οικονομικο επιπεδο καπιταλισμο.
Τελικα ειχε δικο ο Μαρξ οταν οριζε την ιδεολογια ως ΨΕΥΔΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ...
roberto
Δημοσίευση σχολίου